دانستنی‌های کاربردی سیستم تعلیق خودرو و معرفی قطعات

همانطور که می‌دانید، یکی از اصلی‌ترین و عمده‌ترین مواردی که مکانیک‌‌های جلوبندسازی برای شناسایی ایراد خوردروها بررسی می کنند، سیستم تعلیق خودرو است.

خودرو از قطعات و سیستم‌ های بسیار پیچیده و مجزا ساخته شده است؛ هر کدام از این سیستم ها کار خاصی انجام می‌دهند و قطعا وظیفه مشخصی را در راه اندازی و حرکت خودرو برعهده دارند. در این مطلب با برخی از مهمترین موارد مربوط به یکی از سیستم‌های پیچیده خودرو، یعنی سیستم تعلیق آشنا خواهیم شد.

سیستم تعلیق که به عنوان فنربندی یا جلو بندی خودرو نیز شناحته می ‌شود، قسمتی از خودرو است که وظیفه دارد وقتی خودرو روی سطح ناهموار حرکت می‌ کند، تکان ‌ها و ارتعاشات ناشی از آن ناهمواری های بدنه خودرو به سرنشینان انتقال داده نشود.

اتاق خودرو، شاسی و تمام قطعات به ‌کار رفته در آن شامل بدنه خودرو می ‌شود. قطعات اصلی مانند فنرها، کمک ‌های موجود در فنرها، ستون ‌های که باعث نگهداری می ‌شود و چرخ ‌های خودرو همه بخشی از سیستم تعلیق خودرو به حساب می ‌آیند که وظیفه آنها ایجاد برقراری ارتباط بین وصل شدن چرخ ‌ها و محورهای عقب و جلو با شاسی خودرو است.

لازم است بدانید که این بخش دو وظیفه اصلی و مهم را برعهده دارد؛ وظیفه اول این است که از نوسان ‌ها و ارتعاش‌ هایی که بر اثر حرکت در جاده به چرخ‌ ها وارد می ‌شود، جلوگیری ‌کند. و دومین وظیفه آن این است که عملکرد چرخ و اصطکاک ایجاد شده بین لاستیک‌ ها با سطح جاده را ارتقا ‌بخشد، در نتیجه خودرو راحتتر کنترل می ‌شود.

این دو وظایف اصلی سیستم تعلیق خودرو محسوب می شود که از همان اوایل ساخت خودروهای بنزینی به شکل فعلی ساخته می شده است.

با پیشرفت صنعت خودرو سازی وظایف این سیستم در خودرو متنوع‌تر و پیچیده‌تر شده است. امروزه وجود این سیستم در خودروها باعث آرامش و راحتی سرنشینان و افزایش طول عمر قطعات می‌‌شود.

ضربات و ارتعاشات ناشی از حرکت خودرو باعث درگیری بیش از حد قطعات خودرو و بدنه می ‌شوند و عمر مفید این قطعات را کاهش می‌ دهد که در نتیجه استهلاک بیش از حد این قطعات را به دنبال خواهد داشت.

دو اولویت در طراحی این سیستم‌ خودرو پیش از هر چیزی اهمیت دارد، قابلیت ارتقاء دادن هدایت و کنترل خودرو و بهبود سواری. این دو اولویت همواره با هم در تضاد هستند، به این معنا که با بهتر کار کردن یکی باعث ایجاد مشکل و ضعف در کار دیگری می ‌شود؛ یعنی وظیفه این سیستم باعث حفظ تعادل خودرو می‌ شود. هرگونه اختلال در کار سیستم‌ تعلیق باعث عدم تعادل ماشین می ‌شود.

سیستم تعلیق در قسمت داخلی خودرو وجود دارد و دارای انواع و اجزای مختلف و متفاوتی است، لازم به ذکر است که هر یک از این قسمت ‌ها وظیفه و کار خاص به خود را بر عهده دارند. اگر یکی از این اجزا نباشد یا درست کار نکند، کل سیستم تعلیق خودرو مختل می شود. این اختلال می ‌تواند باعث تحت تاثیر قرار گرفتن ایمنی خودرو ‌شود و به بخش فرمان‌ پذیری خودرو آسیب وارد نماید.

به صورت کلی چند جزء مهم در سیستم تعلیق خودرو وجود دارد که  نقش خیلی مهمی را در راه اندازی این سیستم‌ ایفا می ‌کند؛ این اجزا عبارتند از: بازوی آزاد موجود در خودرو، بازوی به شکل خمیده، بازوی به صورت دنباله‌دار، بازوی که فرمان اکسل نام دارد، بازوی‌هایی مانند پیت‌من، میله ای که باعث اتصالات می‌شوند مثل میله الصاقی، میله‌ های به نام پن‌هارد، شاه پین و بازوهای که نقش کنترل کننده دارند.

از جمله این اجزا می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• رینگ‌ ها و لاستیک ‌های خودرو: خارجی ترین و بیرونی ترین قسمت سیستم تعلیق خودرو هستند. حرکت خودرو اولین تاثیر را بر روی لاستیک ‌ها گذاشته و قبل از هر چیزی برخوردها به تایر منتقل می ‌شود. بخشی از انرژی حاصل شده توسط لاستیک‌ ها جذب می‌ شود و به صورت گرما به خارج منتقل می ‌کند و بخشی دیگر به بعضی از نقاط سیستم تعلیق انتقال داده می‌ شود.
• فنرها: بخشی از سیستم هستند که اگر کیفیت بالا داشته باشند و به طور درست کار کنند تأثیر مستقیمی بر عملکرد سیستم تعلیق خودرو خواهند داشت. بدون فنرها این سیستم هیچ کارایی ندارند؛ وظیفه جذب ضربات، حفظ تماس لاستیک و تنظیم ارتفاع خودروها بر عهده فنرها است.
• فنرمارپیچ یا لول: جنس این فنر‌ها از نوعی آلیاژ است که استحکام بالا دارد. در این فنر یک مفتول را به صورت مارپیچ دور محور مورد نظر قرار گرفته است و باعث نگهداری وزن خودرو می‌شود؛ فنرها انواع مختلفی دارند که مهمترین و پرکابردترین آنها شامل فنرهای به شکل مارپیچ و فنر‌هایی به صورت تخت هستند. میله ‌های که به شکل پیچی طراحی شده اند و فنرهای بادی نیز کاربرد زیادی در این سیستم دارند.
• کمک فنر یا دمپر: این اجزا مهمترین و اصلی ترین قسمت سیستم ‌های خودرو به حساب می‌ آیند. وظیفه ‌ی این کمک فنرها کامل کردن کارای و نحوه کارکرد فنرهاست.
• میل‌‌ها: میل ها تعادل را نگه می‌ دارند یا موج ‌های وارد شده را کنترل می ‌کنند. کار اصلی این میل ‌ها در ثابت نگه داشتن خودرو است و از چپ شدن خودروها در پیچ ‌های تند و سطح های  ناهموار جلو گیری می ‌کند.

• میل رابط: این میل ‌ها اتصال بخش‌ های مختلف در این سیستم را بر عهده دارند، بسیار مقاوم و ازجنس فلز هستند. تصادفات شدید و ضربات سنگین باعث آسیب ‌دیدگی این میل ها می شود.
• سیبک: نوعی اتصال که دارای استحکام بالایی است و به صورت چرخشی عمل می ‌کند. سیبک نوعی گوی فلزی به شکل دسته دار است و امکان حرکت کردن درون یک محفظه فولادی را دارد.
• بوش: تفاوت این نوع اتصال با اتصال سیبک مانند تفاوت نحوه قرار گیری مفصل زانو با مفصل ران است. بوش ‌ها برای باز و بسته شدن در محل نصب می شوند و حرکت چرخشی ندارد، این قطعه از جنس لاستیک‌ های طبیعی ساخته می‌شود.
• طبق: اتصال سیستم تعلیق شاسی به وسیله این قطعه فولادی انجام خواهد شد. طبق ‌ها دو نوع طبق کنترلی و طبق جناغی هستند. طبق‌ های کنترلی به طور یکپارچه کار می‌ کنند و نحوه کار کرد طبق جناغی به صورت حرف A است.
• استارت: در سیستم ‌هایی که سیبک و طبق حذف شده، استارت دیده می ‌شود.

انواع مختلفی از سیستم ‌های تعلیق خودرو وجود دارند، که کاربردها و موارد استفاده آن‌ ها متفاوت است؛ به صورت کلی سه سیستم رایج تعلیق خودرو عبارتند از:

• سیستم تعلیق مستقل
• سیستم ‌های تعلیق وابسته
• سیستم ‌های تعلیق نوین

جمع بندی

اجزای تشکیل دهنده خودرو‌ها بسیار پیچیده و مجزا هستند. هر کدام از این اجزاها وظیفه خاصی را در راه اندازی خودرو بر عهده دارند. وظیفه اصلی این سیستم، نگهداری و حفظ تعادل خودرو است. همچنین از انتقال ضربات و ارتعاشات ناشی از حرکت در جاده‌ های پر پیچ و خم و سطوح ناهموار به بدنه خودرو و سرنشینان آن جلوگیری می‌کند.

وظایف و نحوه عملکرد این سیستم ‌ها با پیشرفت صنعت خودرو متنوع و پیچیده شده است. تعدادی از اجزای تشکیل‌ دهنده این سیستم شامل رینگ و لاستیک، فنرها، فنر مارپیچ، کمک فنرها یا دمپر، میل تعادل و موجگیر، سیبک، بوش، طبق و میل رابط است.

در پایان می‌توانید برای کسب اطلاعات تخصصی در مورد اجزای مختلف وسیله شخصی خود، با مقالات امداد خودرو پارسیان همراه باشید.